Het veranderen van cultuur in een organisatie is een uitdagend proces, vooral wanneer het gaat om het verankeren van een wendbare mindset. Het boek “Expeditie Wendbaarheid” biedt concrete handvatten om mindset, houding en gedrag op een duurzame manier te veranderen. In deze blog deel ik een inspirerende aanpak, gebaseerd op een succesvolle praktijkervaring, die jou kan helpen om met je team stappen te zetten richting een wendbare (Agile) cultuur.

Thema: DOEN! Wat we hebben afgesproken

Cultuurverandering begint vaak met een duidelijk thema en een inspirerende slogan. In dit voorbeeld stond het thema centraal: “DOEN! Wat we hebben afgesproken”. Deze focus helpt om samen te werken aan concrete acties en zichtbaar verandering te creëren.

Wat we willen bereiken

Om een wendbare organisatie te worden, is het essentieel dat mindset, houding en gedrag bij iedereen op dezelfde golflengte liggen. De kernvraag is dan ook: Hoe kunnen we iedereen zover krijgen dat ze niet alleen begrijpen wat er nodig is, maar dit ook echt DOEN? De oplossing begon met het onderkennen van het probleem en het definiëren van de gewenste verandering:

Probleem: Het gebrek aan follow-up op afspraken, een neiging om te veel tegelijk op te pakken, en het ontbreken van aanspreekcultuur.

Gewenste mindset en gedrag: Een continue verbetermentaliteit waarbij betrokkenen eigenaarschap tonen. We wilden zien dat iedereen samenwerkt aan één prioriteit tegelijk, dat afspraken worden nagekomen, en dat teamleden elkaar kunnen aanspreken op gedrag.

Van X naar Y: De Beweging die we zoeken

Om de cultuurtransitie concreet te maken, werd bepaald welke verschuivingen er nodig waren. Denk hierbij aan:

• Van ‘veel starten’ naar ‘afmaken voordat je aan iets nieuws begint’.
• Van ‘niet uitspreken’ naar ‘elkaar aanspreken bij niet nagekomen afspraken’.
• Van ‘problemen benoemen’ naar ‘oplossingen zoeken en mogelijkheden zien’.

Door deze concrete verschillen te benoemen, wordt voor iedereen duidelijk wat van hen verwacht wordt in de nieuwe cultuur.

Hoe we de verandering meten

Gedragsverandering vraagt ook om meetbare momenten, zoals gestructureerde reflecties. In dit traject werden feedbackloops ingebouwd, bijvoorbeeld door tijdens lunchsessies met elkaar de voortgang te bespreken of in retrospectives te reflecteren op de cultuurverandering. Dit maakt de verandering zichtbaar en helpt om continu scherp te blijven.

De interventie: Een speelse start met gedragskaartjes

Om de gewenste gedragsverandering tastbaar te maken, werd een creatieve werkvorm ingezet: de gedragskaartjes. Deze kaartjes zijn een hulpmiddel om op een speelse manier in teams te praten over gedrag.

Workshopidee – Gedragskaartjes in actie:

1. Voorbereiding: Gebruik gedragskaartjes (zie hier of maak ze zelf) met zowel gewenst als ongewenst gedrag. Laat het team zelf selecteren of aanvullen wat zij als typisch gedrag zien van het team, positief en negatief.
2. Kies en Bespreek: Laat ieder teamlid één gewenst en één ongewenst kaartje kiezen. Plaats de kaartjes met ongewenst gedrag in de kolom ”Minder van doen”. Plaats de kaartjes met gewenst gedrag in de kolom “Meer van doen”.
3. Verdieping op gedrag: Kies samen op welk gedrag je wilt verdiepen (ongewenst of gewenst gedrag) en beantwoord samen de volgende vragen:

• Wat zijn de mogelijke redenen dat het ongewenste gedrag blijft bestaan?
  Ondanks dat we weten dat het ongewenst is levert het mogelijk iets voor ons op?
• Wat zijn de voordelen van verandering naar gewenst gedrag? Wat kunnen we bereiken?
• Wat hebben we nodig om te kunnen veranderen?

4. Acties Bepalen: Laat het team acties formuleren om ongewenst gedrag om te buigen naar gewenst gedrag. Denk aan hoe teamleden elkaar scherp kunnen houden.

Deze werkvorm zorgt voor bewustwording, stimuleert open gesprekken, en maakt gedragsverandering laagdrempelig en speels. Door de leidinggevenden hier ook actief bij te betrekken, ontstaat een cultuur van voorbeeldgedrag.

Afrondende gedachte

“Expeditie Wendbaarheid” is niet alleen een boek, maar ook een gids om samen cultuurverandering waar te maken. Door eigenaarschap te stimuleren en continue verbetering te omarmen, kan jouw organisatie niet alleen agile werken, maar ook agile denken en doen.  Aan de slag met gedragskaartjes of een ander idee? Elke stap naar wendbaarheid begint met actie.

Wil je meer weten over wendbaarheid? Kijk dan in ons boek Expeditie Wendbaarheid en op de website amigos.nu/boek, bij werkvorm Gewenst en ongewenst gedrag

Wil je meer leren en ook een vriend van de verandering worden? Schrijf je dan in voor ons agile champion programma, start 24 januari 2025. Mail naar info@amigos.nu

Geschreven door: Els Verkaik
Els vormt samen met Edwin Clerkx en Jeroen Venneman de vrienden van de verandering van amigos.nu

Ontvang onze updates

Vul je e-mailadres in en ontvang 1x per maand een update in je mail met alle blogs die geplaatst zijn op onze site.